Γερμανός, Παλαιών Πατρών

(Γεώργιος Γκόζιας, Δημητσάνα 1771 – Ναύπλιο 1826). Ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης του 1821. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στην πατρίδα του και στο Άργος, πήγε στη Σμύρνη, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον συμπατριώτη του, μητροπολίτη της πόλης, τον μετέπειτα Γρηγόριο Ε’, τον οποίο ακολούθησε και ως πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη (1797). Το 1806 χειροτονήθηκε μητροπολίτης Παλαιών Πατρών. Γρήγορα κέρδισε την εκτίμηση των προκρίτων και την εμπιστοσύνη του λαού της Αχαΐας, γεγονός που του επέτρεψε, μετά τη μύησή του στη Φιλική Εταιρεία (1818), να προπαρασκευάσει ηθικά και υλικά την επαρχία του για τον αναμενόμενο Αγώνα. Αν και στη σύσκεψη της Βοστίτσας (26-30 Ιανουαρίου 1821) ήρθε σε οξύτατη αντίθεση με τον απεσταλμένο των Φιλικών, Παπαφλέσσα, ο οποίος ζητούσε άμεση έναρξη των εχθροπραξιών, αναγκάστηκε από τα γεγονότα να επισπεύσει την κήρυξη της Επανάστασης. Στις 24 Μαρτίου 1821 κινήθηκε με 500 ενόπλους για να πολιορκήσουν το κάστρο της Πάτρας, ενώ ο ίδιος στην πλατεία της πόλης καλούσε τους κατοίκους σε εξέγερση. Στα δύο πρώτα χρόνια του Αγώνα, χάρη στο κύρος και τη μετριοπάθειά του χρησιμοποιήθηκε συχνά ως σύμβουλος και μεσολαβητής σε όσες διαφωνίες παρουσιάζονταν. Από τον Οκτώβριο του 1822 έως το καλοκαίρι του 1824 βρισκόταν στην Ιταλία με επίσημη αποστολή να εξηγήσει στον πάπα το ελληνικό ζήτημα και να έρθει σε επαφή με τους Έλληνες της χώρας. Δεν μπόρεσε τελικά να αποφύγει την εμπλοκή του στις κομματικές διενέξεις. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, οι στρατιώτες του Γκούρα τον κακοποίησαν και λεηλάτησαν τα υπάρχοντά του (1825). Πέθανε από τη λοιμική του 1826 λίγο μετά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, στην οποία έλαβε ενεργό μέρος. Τα Απομνημονεύματα του Γ., γραμμένα με σχετική αμεροληψία, καλύπτουν κυρίως τα δύο πρώτα χρόνια του Αγώνα και αποτελούν σπουδαία ιστορική πηγή. «Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ορκίζει τους αγωνιστές», έργο του Θ. Βρυζάκη (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα).